จิตเป็นธาตุหนึ่งในธาตุทั้ง 6 จิตเป็นธาตุรู้ จิตเดิมเป็นธาตุที่บริสุทธิ์ ไม่ใช่สะสาร ไม่มีแสงสี ไม่มีรูปร่างลักษณะปรากฏให้เห็น  เป็นสภาพธรรมชาติที่เกิดมีอยู่อย่างนั้นเอง  ไม่มีใครสร้าง

เมื่อใดที่มีสิ่งที่ทำให้จิตมีการเปลี่ยนไปจากสภาพเดิมนั้นจะเป็น รูป แสง เสียงก็ดี สภาพที่เปลี่ยนไปนั้นจึงไม่ใช่จิตเดิมเรียกว่าจิตถูกปรุงแต่งหรือเรียกว่าจิตสังขาร เมื่อจิต(ตัวรู้)เข้ารับรู้ในสิ่งนั้นท่านเรียกว่าวิญญาน เหล่านี้เกิดการเปลี่ยนไปจากสภาพเดิมจากธาตุแท้ของจิต