ต้องทำทั้ง 2 อย่าง  คือเมื่อเกิดผัสสะมากระทบภายนอกก็รู้ว่ามีผัสสะมากระทบภายใน(จิต)ที่เข้าไปรับรู้เรียกว่าวิญญาน รับรู้แล้วมีอาการตอบสนองกับสิ่งที่มากระทบหรือไม่ ถ้าไม่ก็ไม่ต้องทำไรดูที่อารมณ์ต่อไป ถ้ามีมันมีอารมณ์ความรู้สึกอย่างไร ชอบ หรือไม่ชอบ หรือเฉยๆ เมื่อสังเกตุดูแล้วรู้ว่าเรามีอารมณ์คล้อยตามในสิ่งที่เกิดขึ้น เราก็ละเสียในอารมณ์ที่เกิดขึ้น ถ้าละไม่ได้ก็ปล่อยวางในอารมณ์นั้นเสีย ถ้าปล่อยไม่ได้ก็ให้เฉยในอารมณ์เสีย ถ้าเฉยไม่ได้ก็ทำอารมณ์นั้นเป็นไปในทางกุศลเสีย  ถ้ายังทำไม่ได้ก็ให้ข่มอารมณ์ที่ใจเอาไว้ ถ้าข่มไว้ไม่ได้ก็ข่มกายไว้ในที่สุด ถ้าทำได้แล้วสติจะแก่กล้ามากแล้วก็มีปัญญาเกิดขึ้น